الحاق کرانه باختری؛ پروژه جدید اسرائیل پس از غزه

رامین پرتو

چهار روز از اجرای آتش‌بس در غزه می‌گذرد و در حالی که بسیاری از ناظران بین‌المللی مشغول تحلیل روند انسانی و سیاسی این پرونده هستند، اخباری از موج جدید حملات ارتش اسرائیل به کرانه باختری با محوریت اردوگاه جنین به گوش می‌رسد که نشان از یک سناریوی جدید دارد. ظهر روز سه‌شنبه بسیاری از منابع عربی از جمله الجزیره اعلام کردند که ارتش اسرائیل عملیات نظامی را در شهر جنین در شمال کرانه باختری آغاز کرده و سپس وزارت بهداشت فلسطین اعلام کرد در حمله اسرائیل به جنین تاکنون چهار تن کشته و ۳۵ تن زخمی شده‌اند. کانال ۱۲ تلویزیون اسرائیل نیز گزارش داد تعدادی از نیروهای ارتش و یگان ویژه در روزهای آینده در عملیات جنین شرکت خواهند کرد. 

این روند تا دیروز (چهارشنبه) شیب صعودی به خود گرفت و در نهایت منابع رسانه‌ای و محلی اعلام کردند که ارتش اسرائیل در حال ارسال تجهیزات نظامی بیشتر برای نیروهایش در جنین است. در این راستا الجزیره اعلام کرد که نظامیان اسرائیل به سبک غزه در جنین نیز به بیمارستان‌ها حمله کردند و تاسیسات زیربنایی در مقابل بیمارستان دولتی جنین را هدف قرار دادند. رسانه‌های فلسطینی در اینباره گزارش دادند که نیروهای اسرائیل در جریان یورش مداوم خود به شهرک «المزرعه غربی» در شمال رام‌الله، خانه یک شهروند را به پادگان نظامی تبدیل کردند. طبق این گزارش، نیروهای اسرائیل در جریان یورش به شهرک المزرعه غربی، اقدام به یورش به خانه‌ها و بازداشت مردم کردند. رویترز هم در گزارش خود اعلام کرد که نظامیان ارتش اسرائیل همچنین به روستای روجیب در شرق نابلس و اردوگاه آوارگان «العین» در غرب نابلس یورش بردند. رسانه‌های فلسطینی همچنین گزارش دادند که نیروهای اسرائیل به شهر طولکرم در شمال کرانه باختری یورش بردند.

     اغلب تحلیلگران و ناظران بین‌المللی بر این عقیده هستند که عملیات اسرائیل در جنین انتقام‌جویانه و نمایشی است و پیام تل‌آویو به فلسطینی‌ها و مقامات این است که هیچکس در امان نیست اما هدف نهایی از روند کنونی اسرائیل در جنین الحاق کرانه باختری و آوارگی مردم است

در همین راستا، شاخه گردان‌های القدس در جنین در بیانیه‌ای اعلام کرد رزمندگان آن در حال مقابله با نظامیان ارتش رژیم صهیونیستی در محورهای مختلف هستند. گردان‌های القدس اعلام کردند طبق شرایط میدانی، با گلوله و بمب با نظامیان اسرائیل می‌جنگند و آنها را هدف قرار می‌دهند. این حملات اسرائیل به کرانه باختری و به خصوص به جنین، حالا وارد دومین روز خود شده است و در همین راستا هیئت «مقاومت دیوار و شهرک‌سازی» اعلام کرد که تعداد ایست‌های بازرسی و دروازه‌های اسرائیل در کرانه باختری به ۸۹۸ مورد رسیده است.بر اساس گزارش شبکه خبری الجزیره، هیئت «مقاومت دیوار و شهرک‌سازی» همچنین تاکید کرد که بیش از ۱۷۳ دروازه آهنین پس از هفتم اکتبر ۲۰۲۳ ایجاد شده که ۱۷ مورد از آنها از زمان آغاز سال جاری میلادی احداث شده‌اند. 

مواضع تند و باز هم تکرار! 

در این راستا بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل در اظهاراتی در مورد این حملات به کرانه باختری ادعا کرد که عملیات نظامی در اردوگاه جنین در کرانه باختری گامی دیگر برای تحقق و دستیابی به امنیت و تحقق اهداف جنگ است. نتانیاهو همچنین مدعی شد که عملیات در جنین در راستای مقابله با محور ایران در منطقه انجام می‌شود. ما به طور مستمر و قاطع علیه محور ایران هر کجا باشد وارد عمل خواهیم شد؛ حال این مسئله در غزه یا لبنان باشد و یا در یمن و کرانه باختری. نخست وزیر اسرائیل ادامه داد: ما به تلاش‌ها برای تامین امنیت و ادامه عملیات‌های خود در راستای حفاظت از شهروندانمان ادامه خواهیم داد. 

از سوی دیگر یسرائیل کاتس، وزیر جنگ اسرائیل نیز در خصوص این عملیات گفت که عملیات دیوار آهنین مفهوم امنیت ارتش اسرائیل در کرانه باختری را تغییر خواهد داد. وی در تلاش برای ارتباط دادن تحولات کرانه باختری به ایران، افزود: ما اجازه نخواهیم داد که بازوهای ایران جان شهرک نشینان را به خطر بیندازند و جبهه شرقی علیه اسرائیل ایجاد کنند. در همین راستا، بتسلئیل اسموتریچ، وزیر دارایی اسرائیل نیز درباره عملیات جنین گفت: بخشی از اهداف جنگی که کابینه روز جمعه به مطالبات گروه‌های مذهبی اسرائیلی‌ها اضافه کرد، اقدام علیه عناصر مسلح به منظور حفاظت از شهرک‌ها و شهرک نشینان است. وی گفت: عملیات جنین در راستای تکمیل اهداف جنگ آغاز شده است. 

این مواضع اما صدای برخی از مقامات را درآورده و آنها اعتقاد دارند که این روند نظامی و تشدید آن می‌تواند برای کریانه باختری خطرآفرین باشد. آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل گفت که وضعیت در کرانه باختری به دلیل درگیری‌ها، حملات هوایی، توسعه مستمر شهرک سازی غیرقانونی و تخریب خانه‌ها همچنان رو به وخامت است. وی افزود: من عمیقا نگران تهدید موجودیت تمامیت اراضی اشغالی فلسطین در غزه و کرانه باختری هستم. دبیرکل سازمان ملل ادامه داد: تصویب طرح‌های شهرک‌ سازی سرعت گرفته است و مقامات ارشد اسرائیل به طور علنی درباره الحاق رسمی تمام یا بخشی از کرانه باختری در ماه‌های آینده صحبت می‌کنند. هرگونه الحاق اراضی فلسطین نقض بسیار جدی قوانین بین‌المللی است. دبیرکل سازمان ملل همچنین نگرانی عمیق خود را درباره امنیت فلسطینی‌ها در جنین و اردوگاه آن ابراز کرد. دبیرکل سازمان ملل متحد درباره توافق آتش‌بس در نوار غزه نیز گفت: توافق آتش‌بس و آزادی اسرا در غزه، علی‌رغم چالش‌های فراوان، یک پرتو امید است و سازمان ملل برای تضمین گسترش سریع عملیات‌های بشردوستانه تلاش می‌کند.

    تل‌آویو اعلام کرده که بخشی از اهداف جنگی که کابینه به مطالبات گروه‌های مذهبی اسرائیلی‌ها اضافه کرد، اقدام علیه عناصر مسلح به منظور حفاظت از شهرک‌ها و شهرک‌نشینان بوده و بر همین اساس عملیات جنین در راستای تکمیل اهداف جنگ آغاز شده است

همچنین فرانچسکا آلبانیز، گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور حقوق بشر در فلسطین با انتشار پیامی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت، به‌رغم اجرایی شدن توافق آتش‌بس در غزه، اسرائیل عملیات نظامی و تیراندازی‌های خود را در کرانه باختری تشدید کرده و ۱۰ نفر را در جنین قتل‌عام کرد. این گزارشگر سازمان ملل نسبت به پیامدهای متوقف نکردن نسل‌کشی رژیم صهیونیستی، خاطرنشان کرد که در غیر این‌صورت احتمال دارد جنایت نسل‌کشی توسط این رژیم در کرانه باختری همانند نسل‌کشی فلسطینی‌ها در غزه تکرار شود. 

از سوی دیگر آژانس امدادرسانی و کاریابی آوارگان فلسطینی سازمان ملل دیروز (چهارشنبه) با اشاره به اینکه نیروهای ارتش اسرائیل در عملیات نظامی خود در جنین از تسلیحات پیشرفته و اسلوب جنگی استفاده می‌کنند، اعلام کرد که اردوگاه جنین تقریبا غیرقابل سکونت شده و از اواسط دسامبر ۲۰۰۰ خانواده از آنجا آواره شدند. 

هدف اسرائیل چیست؟ 

تمام این مواضع و وقایع به خوبی نشان می‌دهد که اسرائیل دقیقاً در زمانی که تمام تمرکز جهان بر غزه معطوف شده است، در حال راه انداختن یک پروژه جدید در کرانه باختری با محوریت اردوگاه جنین است. در این خصوص حسن خریشه، معاون رئیس مجلس قانونگذاری فلسطین در گفت‌وگو با الجزیره گفت که عملیات اسرائیل در جنین انتقام جویانه و نمایشی است و پیام تل‌آویو به فلسطینی‌ها و مقامات این است که هیچکس در امان نیست. خریشه تاکید کرد: هدف نهایی از روند کنونی اشغالگران در جنین الحاق کرانه باختری و آوارگی مردم است. وی تصریح کرد: متاسفیم که نیروهای تشکیلات خودگردان به بیمارستان الرازی جنین هجوم بردند و از مسئولان می خواهیم به این وضعیت نابهنجار پایان دهند. 

از سوی دیگر کنست اسرائیل دیروز (چهارشنبه) قرار است طرح قانون گسترش حاکمیت و الحاق منطقه غور اردن به اراضی تحت اشغال اسرائیل را به رأی بگذارد. منابع عبری زبان، اعلام کردند که این طرح توسط حزب «اسرائیل خانه ما» به رهبری «آویگدور لیبرمان» ارائه شده و ایتمار بن گویر، وزیر پیشین امنیت داخلی اسرائیل، علیرغم مخالفت‌های پیشین خود با این طرح، این بار تصمیم گرفته است به نفع آن رأی دهد. وی همچنین از اعضای کنست از حزب خود خواسته است تا به این طرح رأی مثبت دهند. 

بر همین اساس باید گفت که اسرائیل در حال زمینه‌چینی جدید برای تسلط بر کرانه باختری است تا بتواند از بروز اتفاقی مانند هفتم اکتبر جلوگیری کند.