استیضاح دلار در بهارستان / اولین خروجی دولت چهاردهم از باب‌همایون بیرون می‌رود؟

پس از مدت‌ها کشمکش، صبح امروز زمان برگزاری استیضاح وزیر اقتصاد دولت چهاردهم مشخص شد. اکنون باید منتظر ماند و دید آیا این بار استیضاح وزیر می‌تواند به کاهش نرخ ارز منجر شود یا خیر. جالب اینجاست که پس از هر استیضاح و برکناری، نه تنها مشکلات اقتصاد کشور حل نشده، بلکه شدت آن‌ها نیز افزایش یافته است.

آرمان زارعی : صبح امروز ۱ اسفند ماه، حمیدرضا حاجی بابایی، نایب رئیس مجلس از وصول استیضاح عبدالناصر همتی، وزیر اقتصاد، خبر داد. وی اعلام کرد که طبق آیین‌نامه داخلی، وزیر تا ۱۰ روز فرصت دارد تا زمان حضور خود در مجلس را مشخص کند.

وی همچنین تاکید کرد صبح امروز با وزیر محترم هماهنگی انجام شد و توافق شد که ایشان در دهمین روز مهلت خود به صحن مجلس بیایند. بنابراین، هفته آینده به بررسی بودجه خواهیم پرداخت و دو هفته بعد، در روز یکشنبه ۱۲ اسفند، استیضاح در دستور کار قرار خواهد گرفت. همچنین، احمد نادری، عضو هیأت رئیسه مجلس، اعلام کرد که ۹۱ نفر از نمایندگان مجلس طرح استیضاح همتی، وزیر امور اقتصادی و دارایی، را امضا کرده‌اند. 

البته در این میان محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی، بر این باور است که در حال حاضر زمان مناسبی برای ارزیابی عملکرد تیم اقتصادی دولت نیست. با این حال، گروهی دیگر معتقدند که تیم اقتصادی دولت به رهبری پزشکیان بیش از حد منفعل عمل کرده است. این نظر به ویژه با توجه به نوسانات قیمت ارز، طلا و سکه تقویت می‌شود. به گفته این افراد، سیاست‌های پولی و نرخ ارز از عوامل اساسی در ارزیابی عملکرد اقتصادی یک دولت به شمار می‌روند و تغییرات در قیمت ارز می‌تواند تأثیرات قابل توجهی بر تجارت خارجی، نرخ تورم، رشد اقتصادی و سایر جنبه‌ها داشته باشد.

گفتنی است چند ساعت بعد از اعلام رسمی زمان استیضاح آقای وزیر ، عبدالناصر همتی در واکنش به خبر استیضاح خود، بیان کرد: جلسه خوبی بود و دوستان نکاتی را مطرح کردند که من به آن‌ها پاسخ دادم. ان‌شاالله قانع خواهند شد. وی در خصوص مباحث مطرح شده در این جلسه گفت: هر موضوعی مقدمه و موخره‌ای دارد و من تمامی این موارد را توضیح دادم. وزیر اقتصاد درباره محور استیضاح افزود: بیشتر مباحث اقتصادی، از جمله تورم، بی‌ثباتی اقتصادی و مسائل ارزی مورد بحث قرار گرفت. همتی ادامه داد: اگر قانع شدن آن‌ها بر اساس توضیحات من باشد، باید قانع شوند؛ در غیر این صورت، دیگر به من مربوط نمی‌شود. وزیر اقتصاد با اشاره به اینکه حالا که استیضاح به صحن رفته، گفت: این یک فرصت خوب است تا صحبت کنم و امیدوارم بتوانم تمام نمایندگان را قانع کنم.
دلار برای همتی حاشیه ساز شد 

تحلیل نمودار شاخص ارزی در تهران نشان‌دهنده افزایش چشمگیر قیمت دلار است. در روزی که عبدالناصر همتی به خیابان باب همایون رفت، قیمت دلار حدود ۵۸ هزار تومان بود، اما چند ماه بعد به سطوح روانی حساسی رسید. در این مدت، عوامل متعددی در این تغییرات تأثیرگذار بودند که از جمله آن‌ها می‌توان به تحولات خاورمیانه و تغییرات در ارز نیمایی اشاره کرد که به‌عنوان دو عامل اصلی این افزایش قیمت ارز شناخته می‌شوند.

یکی از اظهارنظرهای بحث‌برانگیز همتی در کمیسیون اقتصادی مجلس، اعلام کف نرخ دلار در ۷۳ هزار تومان بود. همین جمله کافی بود تا بازار ارز ناگهان جهش کند و قیمت‌ها از کنترل خارج شود. هرچند وزیر اقتصاد ساعاتی بعد تلاش کرد سخنان خود را توجیه کند، اما پیامدهای این اظهارنظر غیرکارشناسی، دامن مردم و کسب‌وکارها را گرفت. چندی پیش نیز همتی در یک گفت‌وگوی تلویزیونی، تأکید کرد که قیمت طلا کاهش نخواهد یافت. این اظهارنظر نیز سیگنالی برای افزایش تقاضای هیجانی در بازار طلا بود که نتیجه آن، صعود دوباره قیمت‌ها شد.

فعالان اقتصادی اظهارنظرهای اقتصادی، به‌ویژه در زمینه نرخ ارز و طلا، می‌تواند تأثیرات قابل توجهی بر بازارها و رفتار مصرف‌کنندگان داشته باشد. اظهارنظر همتی درباره کف نرخ دلار و عدم کاهش قیمت طلا، نه تنها بر انتظارات بازار تأثیر گذاشت، بلکه موجب افزایش تقاضای هیجانی نیز شد. این نوع اظهارنظرها معمولاً به دلیل عدم قطعیت‌های اقتصادی و نگرانی‌های موجود، می‌تواند به نوسانات شدید قیمت‌ها منجر شود.

سیاست شکست‌خورده استیضاح وزرای اقتصادی!

البته در چند دهه گذشته، وزرای اقتصادی به طور مکرر در مجلس شورای اسلامی حضور یافته‌اند و از میان آن‌ها، دو نفر به استیضاح کشیده شده‌اند: شمس‌الدین حسینی و مسعود کرباسیان که وزرای اقتصادی دولت‌های احمدی‌نژاد و روحانی بودند.

نکته جالب این است که پس از هر استیضاح و برکناری، نه تنها مشکلات اقتصادی حل نشده، بلکه بر شدت آن‌ها افزوده شده است.
استیضاح، دلار را ارزان می کند؟ 

اکنون باید منتظر ماند و دید آیا این بار استیضاح وزیر می‌تواند نرخ ارز را کاهش دهد یا خیر. در این شرایط، برخی از کارشناسان مخالف استیضاح معتقدند که تا زمانی که سطح انتظارات و چشم‌اندازهای سیاسی و اقتصادی در مسائل داخلی و بین‌المللی به وضعیت مطلوب نرسد و کشور با کسری بودجه مواجه باشد و همچنین ارز چند نرخی وجود داشته باشد، استیضاح وزیر نمی‌تواند به‌طور مؤثر بر کاهش قیمت دلار، طلا و سکه تأثیر بگذارد.

با این حال، حسین صمصامی، نماینده مجلس شورای اسلامی، اظهار کرده است که این اقدام می‌تواند تأثیر مثبتی داشته باشد. به گفته او، این اقدام نشان‌دهنده ورود مجلس به موضوع است و مانع از بروز چنین مشکلاتی می‌شود. همچنین، شنیده‌ها حاکی از آن است که نرخ ارز در بازار آزاد کاهش یافته و یکی از دلایل این کاهش، بحث استیضاح وزیر است.