در روزنو بخوانید
راه‌های کمک به حفظ محیط زیست در ایام تعطیلات
روزنو :هدی کاشانیان: بدیهی است که بسیاری از ما دوست داریم تا در هوای بهاری و نو شدن سال به طبیعت رفته و از زیبایی‌های طبیعی ایران لذت ببریم، اما در این طبیعت‌گردی‌های نوروزی هر ساله بخش بزرگی از طبیعت ایران آسیب دیده و آلوده می‌شوند. برای همین اهمیت بسیاری دارد که تمامی افراد با اهمیت حفاظت از محیط زیست هنگام گردش در طبیعت آشنایی داشته باشند.
روش‌های حفاظت از محیط زیست
نوروز، علاوه بر جشن و دید و بازدید، می‌تواند فرصتی باشد برای توجه بیشتر به طبیعت و حفظ محیط زیست. بسیاری از عادت‌های مرسوم در این ایام، مانند سفر، خرید زیاد، و استفاده از پلاستیک، تأثیر منفی بر محیط زیست دارند. در اینجا چند راهکار ساده و مؤثر برای کاهش آسیب‌های زیست‌محیطی در نوروز آورده‌ایم:
1. کاهش تولید زباله و مدیریت پسماند
هنگام خرید از کیسه‌های پارچه‌ای به جای پلاستیکی استفاده کنید. از ظروف یک‌بار مصرف پلاستیکی کمتر استفاده کنید و ظروف چندبار مصرف و گیاهی را جایگزین کنید. گردشگران کیسه مخصوص جمع‌آوری زباله را همراه خود برده و در پایان روز زباله‌های تولیدی را به ایستگاه‌های مستقر و یا واحدهای سیار تحویل دهند و زباله‌های خود را در جنگل، ساحل دریا، کنار چشمه‌های آب، دره‌ها و مناطق کوهستانی رها نکنند. بازیافت و تفکیک زباله را جدی بگیرید. زباله‌های خشک، مانند بطری‌های پلاستیکی، فلزات و شیشه‌ها را جدا کرده و به مراکز بازیافت تحویل دهید.
2. صرفه‌جویی در مصرف آب و انرژی
هنگام خانه‌تکانی، از آب بیش از حد استفاده نکنید و شیر آب را بی‌دلیل باز نگذارید. در هر جایی از کره زمین که زندگی کنید مهم است بدانید که منابع آب محدود هستند و باید در مصرف آن صرفه‌جویی کرد. بازنگذاشتن شیر آب، خودداری از شستشوی بیش از حد، استفاده از وسایل کاهش مصرف آب و… از راه‌های ساده اما موثر برای کاهش مصرف آب هستند. به علاوه باید حواستان باشد که یک راه حفاظت از محیط زیست در ارتباط با منابع آبی، حفظ پاکیزگی رودخانه‌هاست. به طور مثال در آب رودخانه‌ها نباید از مواد شوینده برای شست‌وشو استفاده کنید.
چراغ‌های اضافی را خاموش کنید و از لامپ‌های کم‌مصرف و LED استفاده کنید. برقی که هر روز استفاده می‌کنیم و فکر می‌کنیم به راحتی دردسترس است، به منبعی بی‌انتها وصل نیست که بتوان آن را بی‌محابا استفاده کرد. برق موردنیاز ما در اثر مصرف انواعی از انرژی حاصل می‌شود، بنابراین هر چقدر برق کمتری مصرف کنیم، میزان کمتری از انرژی‌های زمین مصرف می‌شود و همچنین سوخت‌های فسیلی کمتری سوزانده می‌شود.
3. از مواد شیمیایی کمتری استفاده کنید
اگر می‌خواهید برای حفظ محیط زیست قدم مؤثری بردارید باید از مواد شیمیایی مضر کمتر استفاده کنید. سخت است که تأثیرات طولانی مدت مواد شیمیایی بر بدن و کره‌ی زمین را به صورت 100% ثابت کرد. اما می‌دانیم که به هر حال این مواد با طبیعت سازگار نیستند پس بهتر است از این مواد استفاده نکنیم. برای مراقبت از باغچه و گلدان‌هایتان از مواد غیرشیمیایی استفاده کنید. محصولات بهداشتی، آرایشی و زیبایی کاملاً طبیعی مصرف کنید و پاک‌کننده‌های طبیعی را جایگزین شیمیایی‌ها کنید.
4. کاشت نهال با روش‌های پایدار
شاید این توصیه را از کودکی تا به الان هزاران بار شنیده باشید که برای حفاظت از محیط زیست، درخت بکارید. اما چرا درخت‌کاری یکی از راه های حفظ محیط زیست است؟ دلایل این موضوع را در قسمت زیر بخوانید:
· درخت‌کاری و وجود درختان باعث تولید هر چه بیشتر اکسیژن و کاهش آلاینده‌ها در محیط زیست می‌شود.
· کاشت درختان به تعادل دمای هوا کمک می‌کند تا کمتر شاهد افزایش و کاهش ناگهانی هوا باشیم.
· درختان و پوشش گیاهی در جنگل‌ها مانع بروز خسارت‌های سنگین ناشی از سیل می‌شوند. به این صورت که ذرات آب به شاخ و برگ درختان برخورد می‌کنند و از شدت و سرعتشان کم می‌شود.
· وجود بیشتر درختان در طبیعت باعث می‌شود تا حیوانات پناهگاه‌های بیشتری داشته باشند.
5. رهانکردن ماهی‌های قرمز در آب‌های آزاد و رودخانه‌ها
سالانه میلیون‌ها ماهی قرمز به خاطر یک رسم غلط نوروزی می‌میرند، پس بیایید اول به اصل خریدن ماهی قرمز شک کنیم. با این حال اگر زمانی ماهی قرمز خریدید، آن را درون رودخانه رها نکنید زیرا ممکن است سلامت آبزیان دیگر را با انتقال بیماری به خطر بیندازد.
6. آموزش حفظ محیط زیست به کودکان
آموزش حفظ محیط زیست به کودکان، از طریق روش‌های جذاب و عملی می‌تواند آنها را به طبیعت‌دوستی و رفتار‌های پایدار تشویق کند. یکی از بهترین راه‌ها، الگوسازی است، یعنی اگر والدین و بزرگ‌تر‌ها به محیط زیست احترام بگذارند، کودکان نیز این رفتار را یاد می‌گیرند. مثلاً جمع‌آوری زباله هنگام طبیعت‌گردی یا استفاده از کیسه‌های پارچه‌ای به جای پلاستیک را در حضور کودکان انجام دهید تا به عادت تبدیل شود.
روش دیگر، بازی‌ها و فعالیت‌های آموزشی است. می‌توان از کتاب‌های داستانی، کارتون‌ها و بازی‌های تعاملی برای آموزش مفاهیمی مانند بازیافت، کاهش مصرف آب و حفاظت از طبیعت استفاده کرد. همچنین، انجام کار‌های ساده‌ای مثل ساخت کاردستی از وسایل بازیافتی، کاشتن گیاه در خانه یا پارک، و مشارکت در تمیز کردن محیط اطراف، به کودکان حس مسئولیت نسبت به محیط زیست را می‌آموزد.
تشویق کودکان به تعامل مستقیم با طبیعت نیز بسیار مؤثر است. برنامه‌ریزی برای پیک‌نیک‌های خانوادگی در دل طبیعت، بازدید از پارک‌های ملی و باغ‌وحش‌های آموزشی، و توضیح درباره اهمیت گیاهان و حیوانات، باعث می‌شود آنها ارتباط عمیق‌تری با محیط زیست برقرار کنند. در نهایت، آموزش حفظ محیط زیست باید به‌صورت تدریجی و با زبانی ساده و کودکانه باشد تا تبدیل به یک ارزش پایدار در زندگی آنها شود.
7. کمپوست تولید کنید
چگونه از طبیعت محافظت کنیم؟ با تولید کمپوست. تولید کمپوست کاری است که تأثیر مثبت بسیار زیادی بر حفاظت از محیط زیست می‌گذارد اما خیلی کم به آن پرداخته شده است. در حیاط خانه یا در تراس محلی را برای دفن زباله‌های تر و ته مانده‌ی مواد غذایی آماده کنید و اجازه دهید این زباله‌ها با خاک مخلوط شوند تا پس از مدتی پوسیده شده و تبدیل به کمپوست شوند. با تولید کمپوست علاوه بر حذف مقدار زیادی زباله از چرخه‌ی تولید زباله، خاک غنی و رایگان برای استفاده در باغچه را در اختیار شما قرار می‌دهد. در بعضی از شهرها سطل‌های مخصوص مواد آلی در کنار سطل‌های زباله قرار دارند که توسط سازمان بازیافت به صورت منظم تخلیه می‌شوند. اگر به این سطل‌ها دسترسی ندارید خیلی راحت می‌توانید این کار را خودتان در خانه انجام دهید.
نتیجه‌گیری
با رعایت این نکات، می‌توانیم نوروزی شادتر و پایدارتر داشته باشیم، بدون اینکه به محیط زیست آسیب برسانیم.
اگر هرکدام از ما سهم کوچکی در حفظ طبیعت داشته باشیم، تأثیر بزرگی در آینده خواهیم گذاشت.
