آیت‌الله علوی بروجردی: اظهار نظر نسنجیده «معیشت مردم» و «اعتماد عمومی» را دچار بحران می کند

 آیت‌الله علوی بروجردی در جلسه درس فقه خود در تاریخ (1404/01/27)، در شرح دعای مکارم‌ الاخلاق امام سجاد علیه‌السلام، به تفسیر فراز «وَ مَتِّعْنِی بِالاقْتِصَادِ، وَ اجْعَلْنِی مِنْ أَهْلِ السَّدَادِ» پرداخت و بر ضرورت تعادل در همه شئون زندگی و درست‌گویی و مسئولیت در بیان تأکید کرد.

وی بیان داشت: مراد از میانه‌روی و تعادل صرفاً محدود به مسائل مالی نیست، بلکه شامل همه عرصه‌های رفتاری و فکری انسان می‌شود. البته تعادل، نیازمند آگاهی، شناخت، و تحلیل دقیق موقعیت‌هاست؛ انسان باید بداند در هر شرایطی حد افراط و تفریط کجاست و مسیر میانه را بشناسد و انتخاب کند.

آیت الله علوی بروجردی در ادامه به تبیین مفهوم «السداد» پرداخت و اظهار داشت: سداد به معنای درستی در گفتار و رفتار و حرکت بر پایه عقلانیت و منطق است. درست‌گویی صرفاً به معنای نصیحت‌کردن نیست، بلکه سخن باید مستدل، سنجیده و همراه با آگاهی باشد. همان‌گونه که در گفتار باید با درستی و دقت عمل کرد، در رفتار نیز باید بر مبنای راستی و صداقت رفتار نمود؛ به‌ویژه زمانی که سخن از دین یا اهل‌بیت علیهم‌السلام است، چرا که در این‌گونه موارد، سخن انسان رنگ دین می‌گیرد و مسئولیتی سنگین بر عهده گوینده قرار می‌دهد.

وی با اشاره به مسئولیت افرادی که صاحب تریبون و جایگاه اجتماعی یا دینی‌اند، اظهار داشت: اظهار نظر نسنجیده، می‌تواند معیشت مردم، اعتماد عمومی و حتی امنیت فکری جامعه را دچار بحران کند. باید قبل از سخن، اندیشید و با منطق، عقل و تدبیر سخن گفت.

آیت الله علوی بروجردی خاطرنشان کرد: زمانی که فردی انتساب به دین دارد، سنجیده سخن گفتن اهمیتی دوچندان می‌یابد؛ چرا که مردم، سخن او را سخن دین تلقی می‌کنند. اگر این سخن بدون پشتوانه یا بدون التزام عملی باشد، یا رفتار گوینده برخلاف گفتار او باشد، نه‌تنها آن سخن بی‌اثر خواهد بود، بلکه اعتماد مردم به اصل دین نیز دچار آسیب می‌شود.

وی توضیح داد: بسیاری از مردم، اعتقادات خود را از استدلال و برهان نگرفته‌اند؛ بلکه آن را در رفتار و گفتار عالمان مهذّب دیده‌اند. اگر ما امروز خلاف آن تصویر عمل کنیم، اعتماد مردم را به دین از بین می‌بریم.

آیت الله علوی بروجردی در ادامه سخنان خود، با تأکید بر پیوند ناگسستنی میان درست‌گویی و درست‌کرداری، اظهار داشت: مردم تنها به زیبایی سخن و خطابه توجه ندارند؛ بلکه نگاه می‌کنند که آیا گوینده به آنچه می‌گوید عمل می‌کند یا نه. اگر واعظی خود گرفتار تخلف و بی‌مبالاتی باشد، دعوت او به تقوا و عدالت، تأثیری نخواهد داشت.

وی در ادامه هشدار داد که بعضاً مشاهده می‌شود در توجیه یک جهت یا تحلیل شخصی، بزرگان دین همچون امیرالمؤمنین علیه‌السلام به ناحق مورد اتهام قرار می‌گیرند، بی‌آن‌که مستند دقیق تاریخی یا کلامی داشته باشد، این‌گونه سخنان، جوانی را که می‌خواهد به امام زمان علیه‌السلام ایمان بیاورد، دچار تردید می‌کند؛ زیرا امام آینده را با تصویر تحریف‌شده‌ای از امام گذشته مقایسه می‌کند.

آیت الله علوی بروجردی در پایان با ذکر خاطراتی از منبرها و مداحانی که با اعتقاد قلبی سخن می‌گفتند، تأکید کرد: اگر کسی بالای منبر از ته دل بگوید «السلام علیک یا ابا عبدالله»، حتی بدون صدای خوش و ادبیات فاخر، دل‌ها را می‌لرزاند؛ چون اعتقادش واقعی است. ما باید قبل از اینکه سخن بگوییم، باورمان به آن سخن، روشن و قطعی شده باشد. این همان معنای واقعی اهل سداد بودن است.