
تحرکات گروسی پیش از سفر به تهران/ نقشآفرینی آژانس در معادله هستهای

در آستانه سفر رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، تحرکات دیپلماتیک او در وین، توجهات بسیاری را به خود معطوف داشته است. گروسی دیروز سهشنبه ۲۶ فروردین با میخائیل اولیانوف، سفیر و نماینده دائم روسیه نزد سازمانهای بینالمللی در وین، دیدار کرد و دو طرف به بررسی همکاریهای میان ایران و آژانس پرداختند. اولیانوف با انتشار پیامی در شبکه اجتماعی ایکس، ضمن اعلام این دیدار، تأکید کرد که گفتوگوها بهطور خاص بر تعاملات پیش روی آژانس و ایران متمرکز بوده است. این دیدار، که در آستانه دور دوم مذاکرات ایران و ایالات متحده انجام شد، نشاندهنده نقش محوری آژانس در فرایندهای دیپلماتیک مرتبط با پرونده هستهای ایران است.
هم چنین گروسی، که ساعاتی پیش از سفر خود به تهران با نشریه فرانسوی لوموند گفتوگو کرده بود، بر جایگاه بیبدیل آژانس در هرگونه توافق هستهای جدید با ایران تأکید ورزید. او با اشاره به مذاکرات میان عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، و جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا، اظهار داشت که آژانس، هرچند بخشی از این گفتوگوهای دوجانبه نیست، اما نسبت به آن بیتفاوت نیز نمیماند. به گفته مدیرکل آژانس، طرفین مذاکره بهخوبی آگاهند که هر توافق احتمالی نیازمند تأیید آژانس است، چرا که این نهاد باید نقش راستیآزمایی را ایفا کند. گروسی با بیان اینکه گفتوگوهای غیررسمی با طرفین آغاز شده، افزود که به محض ارائه متنی با مفاد مشخص، آژانس موظف خواهد بود نظر خود را درباره مراحل و میزان بررسیهای لازم اعلام کند. او در اظهاراتی صریح، هرگونه توافق بدون دخالت آژانس را صرفاً «یک کاغذ» فاقد اعتبار دانست و بر ضرورت نقش فنی و نظارتی این نهاد تأکید کرد.
دیدار با نماینده ایران و تأکید بر همکاری بیطرفانه
از سوی دیگر، گروسی روز دوشنبه ۲۵ فروردین نیز با رضا نجفی، سفیر جدید و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران در وین، ملاقاتی داشت. او در این دیدار، با اشاره به اهمیت تداوم همکاریهای ایران و آژانس، این تعامل را در برههای که راهحلهای دیپلماتیک بیش از هر زمان دیگری مورد نیاز است، ضروری خواند. نجفی نیز ضمن تبیین رویکرد ایران در قبال همکاری با آژانس، ابراز امیدواری کرد که سفر گروسی به تهران به تقویت این همکاریها منجر شود. او همچنین بر لزوم حفظ نقش مستقل، فنی و بیطرفانه آژانس در این فرایند تأکید کرد، نکتهای که نشاندهنده حساسیت ایران نسبت به هرگونه سوگیری احتمالی در عملکرد این نهاد است.
سفر گروسی به تهران، که در چارچوب تداوم تعاملات و همکاریهای دوجانبه میان ایران و آژانس صورت میگیرد، شامل دیدارهایی با وزیر امور خارجه و رئیس سازمان انرژی اتمی ایران خواهد بود. این سفر، که از سوی معاون امور حقوقی و بینالمللی وزارت امور خارجه ایران بهعنوان بخشی از تعاملات مستمر توصیف شده، در مقطعی حساس انجام میشود. آژانس، بهعنوان نهادی که نقش راستیآزمایی هر توافق هستهای را بر عهده دارد، میتواند با ارائه گزارشهای دقیق و بیطرفانه، مسیر مذاکرات ایران و آمریکا را تسهیل کند یا، در صورت تأثیرپذیری از فشارهای سیاسی، به مانعی در این مسیر تبدیل شود. دیدارهای گروسی با نمایندگان روسیه و ایران پیش از این سفر، نشاندهنده تلاش او برای ایجاد هماهنگی و جلب حمایت بازیگران کلیدی در آستانه مذاکراتی است که میتواند سرنوشت پرونده هستهای ایران را رقم بزند.