
تقویت گمانه ثمربخشی توافقِ ایران با امریکا
یک سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در گفتوگو با شبکه «المیادین»، تاکید کرد که دور دوم مذاکرات بین ایالات متحده و ایران که در پایتخت ایتالیا برگزار شد، «پیشرفت قابل توجهی» داشت و دو طرف توافق کردند هفته آینده گفتوگوها را از سر بگیرند.
دیگر مقام آمریکایی نیز به شبکه خبری «سیبیاس» گفت که پیشرفت بسیار خوبی در مذاکرات ایران و آمریکا حاصل شده است.
این مقام آمریکایی با اشاره به مذاکرات روز شنبه در رم تأکید کرد: «طی بیش از چهار ساعت در دور دوم گفتوگوها، در مذاکرات مستقیم و غیرمستقیم پیشرفت بسیار خوبی داشتیم. توافق کردیم هفته آینده دوباره دیدار کنیم و از شرکای عمانیمان برای تسهیل این مذاکرات و از شرکای ایتالیاییمان برای میزبانی گفتوگوها تشکر میکنیم».
در پی ابراز خرسندی مقامات آمریکایی از نتیجه گفتوگوهای روز شنبه رم، وزیر خارجه اسرائیل هم با تکرار این موضوع که «ایران نمیتواند سلاح هستهای داشته باشد»، گفت: «ما به ممانعت از در اختیار داشتن سلاح هستهای توسط ایران پایبند هستیم و اگر این امر به روشهای دیپلماتیک ممکن شود، مورد قبول است.» اظهاراتی که میتواند دال بر احتمال توافق و ناامیدی اسرائیل از این امر ارزیابی شود.
در همین راستا، یک رسانه اسرائیلی نیز نوشت: «تلآویو که از زمان آغاز مذاکرات غیرمستقیم تهران-واشنگتن درباره برنامه هستهای ایران تلاش کرده بر موضع مقامهای آمریکایی اثر بگذارد و در این راستا با «استیو ویتکاف» مذاکرهکننده ارشد آمریکا در این مذاکرات دیدارهایی محرمانه داشته، نتوانسته او را مجاب کند مواضع خود را تغییر دهد.»
مذاکرات رم، آستانه تحقق توافق را افزایش داد
روزنامه اسرائیلی هاآرتص نیز نوشت: دور دوم مذاکرات میان هیأتهای ایرانی و آمریکایی در روز شنبه در رم، نه تنها سطح انتظارات را بالا برد، بلکه آستانه تحقق آن را نیز افزایش داد. خوشبینی، «فضای مثبت» و «گفتوگوهای مؤثر» که پس از دور اول مذاکرات در شنبه گذشته توسط رسانههای ایران تبلیغ شد، همچنان ادامه دارد- دستکم بنا بر گزارشهای داخلی ایران- اما سختترین و پیچیدهترین بخش مذاکرات اکنون در پیش است. با وجود بیاعتمادی عمیق میان تهران و واشنگتن، هر دو طرف تصمیم استراتژیکی برای آغاز تلاشی دیپلماتیک گرفتهاند که بر یک نقطه اشتراک بنا شده: اجتناب از جنگ.
ناظران بر این باورند که دیدگاه خوب ایران به دور دوم مذاکرات، نپرداختن آمریکا به برخی جزئیات و برنامهریزی برای برگزاری دور سوم مذاکرات در هفته آتی و دیگر جزئیات نشان میدهد که اسرائیل در ماموریت خود موفق نبوده است، اگرچه اسرائیل امید خود را تا زمانی که توافق جدید و متوسطی امضا شود، حفظ خواهد کرد. افزون بر این؛ انتقال مذاکرات به سطح کارشناسی نیز حکایت از آن داشت که در برخی محورها توافقاتی صورت گرفته که نیاز به جمعبندی دارد؛ به این معنای ضمنی که توافق محتمل و نزدیک است.
امکان توافق تهران - واشنگتن وجود دارد
در همین راستا، وزیر خارجه و معاون نخستوزیر ایتالیا، که کشورش میزبان این دوره از گفتوگوها بود، تصریح کرد: امکان توافق تهران ـ واشنگتن وجود دارد.
آنتونیو تاجانی، پس از برگزاری دور دوم مذاکرات غیرمستقیم تهران-واشنگتن در رم در گفتوگویی در پاسخ به این که این دور از مذاکرات چگونه بود و آیا از نظر او توافقی میان طرفین محتمل است، پاسخ داد: ما تشویق میکنیم که توافقی در زمینه برنامه هستهای ایران انجام شود و از نظر ما امکان آن وجود دارد.
وی گفت: وزیر امور خارجه ایران به من اطمینان داده است که ایران تصمیمی برای ساختن یک سلاح اتمی ندارد. موضع آنها این است که «ما به برنامه صلحآمیز هستهای و نه برای اهداف نظامی ادامه میدهیم».
گروسی: مذاکرات رم یک روز مثبت بود
مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی نیز به عنوان رکن اصلی مذاکرات که نظر او میتواند تأمینکننده شرط و انتظار طرف مقابل از مذاکرات باشد، دیروز دور دوم گفتوگوهای هستهای ایران و آمریکا را مثبت ارزیابی کرد و گفت که نقش آژانس برای راستیآزمایی هر توافقی میان دو طرف تعیینکننده است.
«رافائل گروسی» که با روزنامه ایتالیایی ریپوبلیکا گفتوگو میکرد با ابراز خوشبینی نسبت به روند گفتوگوهای هستهای میان ایران و آمریکا، شنبه را «یک روز مثبت برای صلح» توصیف کرد.
او در پاسخ به این سوال که چرا آن را روز مثبت میداند؟ اظهار داشت:، زیرا مذاکرات بر سر موضوع هستهای ایران در دور دوم این گفتوگوها واقعاً میتوانست به شکست انجامیده و همه چیز متوقف شود. این خطر وجود داشت. در عوض، روح (مذاکرات) رم نشان داده است که میتوان رو به جلو رفت.
نشانههای دیگر نیز روند مثبت مذاکرات را تأیید میکند. از این نشانههای ثانویه شاید بتوان به انتخاب وزیر خارجه ایران، به عنوان سخنران اصلی کنفرانس بینالمللی سیاست هستهای کارنگی در واشنگتن اشاره کرد.
در پی ابراز خرسندی مقامات آمریکایی از نتیجه گفتوگوهای روز شنبه رم، وزیر خارجه اسرائیل هم با تکرار این موضوع که «ایران نمیتواند سلاح هستهای داشته باشد»، گفت: «ما به ممانعت از در اختیار داشتن سلاح هستهای توسط ایران پایبند هستیم و اگر این امر به روشهای دیپلماتیک ممکن شود، مورد قبول است.» اظهاراتی که میتواند دال بر احتمال توافق و ناامیدی اسرائیل از این امر ارزیابی شود
روند بهسمت جلو پیش میرود
کارشناس ارشد حوزه سیاست خارجی در رابطه با پیشرفت مذاکرات موسوم به روند مسقط و ارزیابی که میشود از اظهارات طرفهای مذاکرهکننده داشت، تصریح کرد: همین میزان که اعلام شده است که مذاکرات ادامه دارد، نشاندهنده این است که حتماً پیشرفتهایی حاصل شده است، وگرنه مذاکرات در همین مرحله متوقف میشد. بنابراین، به نظر میرسد که پیشرفتهایی وجود دارد، اما بهمنظور جلوگیری از تأثیر رسانهها بر این موضوعات و موضعگیریهای له یا علیه نسبت به روند مذاکرات، جزئیات بهطور کامل بیان نشده است.
حسن بهشتیپور در گفتوگو با خبرنگار ایلنا، ادامه داد: نکته دوم این است که وقتی مذاکرات به سطح کارشناسی و فنی منتقل میشود، نشاندهنده این است که در برخی از محورها، اگر نگوییم تمامی محورهای مذاکراتی، توافقاتی صورت گرفته که نیاز به جمعبندی در خصوص جزئیات دارد تا در نشست روز شنبه در مورد آنها گفتوگو شود. بنابراین، من بر این باورم که این روند بهسمت جلو پیش میرود، اما جزئیات آن بهدلیل استمرار مذاکرات، معمولاً منتشر نمیشود تا به نتیجه نهایی برسد. حال باید دید که آیا این دستور کار نهایی خواهد شد یا خیر، زیرا اگر نهایی شود، قطعاً منتشر خواهد شد که در مورد چه سرفصلهایی مذاکره خواهند کرد. روند مسقط ادامه خواهد یافت و در جلسه کارشناسی روز چهارشنبه در خصوص موضوعاتی که باید در مذاکرات روی میز باشد، بحث خواهد شد و به جمعبندی خواهند رسید.
ونس و ویتکاف حل مسائل از طریق گفتوگو و دیپلماسی هستند
این تحلیلگر مسائل بینالملل در خصوص احتمال ادامه حضور جی دی ونس در تیم مذاکرهکننده آمریکا و نقش آن در گفتوگوهای ایران و آمریکا، اظهار کرد: ونس برای دیدار با مکرون به ایتالیا رفته بود ولی اگر واقعا در مذاکرات بوده باشد نشان از اهمیت و جدیتی است که طرف آمریکایی از خود نشان میدهد به این جهت که میخواهند این مسئله را به یک سرانجامی برسانند. ونس جزو گروهی است که در داخل حاکمیت آمریکا بهدنبال دیپلماسی است و برخلاف روبیو که وزیر خارجهای جنگطلب است و بهدنبال درگیری میگردد، ونس و رئیس دفتر ترامپ و آقای ویتکاف که رفیق ۴۰ ساله ترامپ است و تا حدودی وزیر دفاع، منتسب به تیمی هستند که بهدنبال حل مسائل از طریق گفتوگو و دیپلماسی هستند. زیرا وعدههای ترامپ مبنی بر عدم ورود آمریکا به جنگ جدید بود و انتقاداتی هم نسبت به هزینههای هنگفتی که آمریکا در افغانستان و عراق داشت، مطرح کرد که گفته میشد هفت هزار میلیارد دلار هزینه برای آمریکا به همراه داشته و نتیجهای هم نداشته است.
دور دوم مذاکرات ایران و آمریکا امید به توافق را زنده کرد و با واکنشهای بسیاری همراه بود. یکی از محورهای اصلی در این واکنشها تعجب از سرعت پیشرفت مذاکرات است. خوشبینی به حصول توافق بسیار است و بسیاری این وضعیت را نتیجه عدم حضور روسها در مذاکرات میدانند
امید به توافق درسایه غیبت روسها در مذاکرات!
دور دوم مذاکرات ایران و آمریکا امید به توافق را زنده کرد و با واکنشهای بسیاری همراه بود. یکی از محورهای اصلی در این واکنشها تعجب از سرعت پیشرفت مذاکرات است. خوشبینی به حصول توافق بسیار است و بسیاری این وضعیت را نتیجه عدم حضور روسها در مذاکرات میدانند.
دور دوم مذاکرات هم برگزار شد و برخلاف آنچه از مواضع تند و تیز هر دو طرف پیش از شروع گفتوگوها برداشت میشد، کار به تنش نرسید. اتفاقا برعکس، شاهد روند مثبت و سریعی هستیم که برخی تحلیلگران از جمله احمد زیدآبادی آن را عجیب میخوانند. آنطور که گفته شده جلسات فنی و کارشناسی در پیش است و مذاکرات با سرعت پیش میروند.
داوود سوری، تحلیلگر سیاست خارجی در این باره نوشت: «جو مثبت مذاکرات را مدیون غیبت روسها و اروپاییها هستیم!». وی در توییت دیگری نوشت: «نتیجه مذاکرات هر چه باشد که فرآیندی طولانی است و نامطمئن، باز جای شکرش باقی است که وزیر خارجه ایران طرف گفتگوی آمریکائیهاست، چه خفتی داشت که یک روس - اولیانوف- از طرف ایران مذاکره میکرد!»
رحمان قهرمانپور، تحلیلگر سیاست خارجی نیز نوشت: «بعید است این میزان پیشرفت در مذاکرات طی دو جلسه بدون انجام مذاکرات رودرو بوده باشد. پذیرش پروتکل درخواستی ایران از سوی آمریکا هم نشان میدهد ترامپ با ظهور بن بست در مذاکرات صلح اوکراین نیازمند توافق با ایران است. اسرائیل هم در تلاش برای بر هم زدن مذاکرات بسیار جدی و مصمم است».
وی همچنین یادآور شد: «سکوت نسبی ترامپ و استقبال تیمش از تداوم مذاکرات که در تعارض با مواضع علنی آنهاست یک معما شده ست! روند مذاکرات بیش از حد انتظار خوب پیش میرود. این معما را چگونه میتوان حل کرد؟ با سفر آینده ترامپ به خاورمیانه؟ شرطی کردن سیاست داخلی ایران در برابر توافق؟ احتمال بروز شگفتی؟»
قهرمانپور در توییت دیگری هم نوشت: «ابهام بزرگ دیگر آن است که واقعا ترامپ چه نوع توافقی با ایران میخواهد؟ اگر صرفا خواهان توافق هستهای است، چه نیازی به این همه قدرت نمایی نظامی و تهدید دارد؟ و اگر توافق جامع میخواهد چرا تا الان در این مورد سکوت کرده است؟ آیا بعد از توافق هستهای سراغ توافق موشکی ومنطقهای میرود؟»
همچنین علی قلهکی، فعال رسانهای اصولگرا نوشت: دور دوم مذاکرات در رم قرار بود به درازا بکشد که موارد مدنظر در یک روز جمعبندی شد؛ ادامه مذاکره در «سطح کارشناسی» برای حضور در دور سوم مذاکرات، یعنی عقربه مذاکرات روی ۲ مساله مهمِ «حفظ غنی سازیِ حداقلی ۳.۶۷ درصد» (که توسط آمریکاییها مورد موافقت قرار گرفته) و چگونگیِ برخورد با «ذخایرِ غنیسازیِ اورانیومِ ایران با غنایِ بالا» قرار گرفته است!