سرنوشت تأمین برق در انتظار آب شرب:
زنگ خطر جیره‌بندی آب به صدا در آمد
روزنو :وزیر نیرو در حالی اولویت اول وزارت نیرو را موضوع مصرف می‌داند که بسیاری از کارشناسان بر مشکل مدیریت، حکم‌رانی و هدف‌گذاری‌های نادرست در زمینه آب تاکید دارند. موضوعاتی که نه به دلیل مصرف بی‌رویه، بلکه به دلیل حکم‌رانی نادرست منابع موجود رقم خورده است.
تمرکز روی تامین آب شرب در کشور، موضوعی است که وزیر نیرو در آیین بهره‌برداری و آغاز عملیات اجرایی پروژه‌های صنعت آب و برق استان فارس مطرح کرده است. با توجه به روند مدیریت منابع آب در کشور و مشکلات فراوان در زمینه کمبود آب، باید دید که کلان‌شهرها نیز همچون برخی دیگر از شهرهایی که همواره با جیره‌بندی آب دست‌وپنجه نرم می‌کردند، با قطعی‌های مکرر آب مواجه می‌شوند؟
به گزارش تجارت‌نیوز، قطعی آب در ایران، از موضوعاتی است که بسیاری از شهرها و استان‌های کشور در چندین سال گذشته با آن مواجه بوده‌اند. در واقع می‌توان گفت که بحران آب شرب در بسیاری از استان‌ها به یک معضل جدی تبدیل شده است. به نظر می‌رسد که این بحران، نه‌تنها رو به بهبود نیست، بلکه روز به روز خطر کاهش منابع آبی بیش از پیش می‌شود.
بسیاری از شهرها و استان‌های ایران با بحران شدید کمبود آب شرب مواجه هستند، به‌گونه‌ای که در برخی مناطق مردم برای تامین آب آشامیدنی مجبور به استفاده از تانکرهای سیار یا حفر چاه‌های غیرمجاز شده‌اند. این بحران در دهه‌های اخیر در استان‌های جنوبی، شرقی و مرکزی کشور مانند سیستان و بلوچستان، خوزستان، کرمان، یزد، هرمزگان شدت بیشتری داشت، اما با حکم‌رانی نادرست آب در کشور، این بحران به استان‌های شمالی و بسیاری از کلان‌شهرها نیز رسیده است.
طی دهه‌های اخیر، میزان بارندگی در بسیاری از نقاط کشور کاهش یافته و دمای هوا افزایش پیدا کرده است. شاید بخش مهمی از این اتفاقات از محدوده مدیریتی مسئولان خارج باشد، اما نکته مورد توجه آن است که مشکل تأمین آب را نمی‌توان به عوامل ناپایدار نسبت داد. کاهش ذخایر آب سطحی، خشک شدن رودخانه‌ها و کاهش سطح آب‌های زیرزمینی از مشکلاتی هستند که به دلیل حکم‌رانی نادرست آب رقم خورده است. بخش زیادی از کل تقاضای آب کشور از طریق پمپاژ آب‌های زیرزمینی تامین می‌شود. این امر باعث افت شدید سطح سفره‌های زیرزمینی شده و فرونشست زمین از پیامدهای این وضعیت است. به دلیل کمبود آب سطحی، برداشت بی‌رویه از چاه‌های عمیق و نیمه‌عمیق شدت گرفته و این امر باعث افت شدید سطح سفره‌های زیرزمینی و افزایش شوری آب در بسیاری از مناطق شده است. استان‌هایی مانند کرمان، یزد و فارس نمونه‌های بارز این مشکل هستند.
نکته مورد توجه دیگر در رابطه با بروز بحران آب شرب، به سدسازی‌های غیراصولی مربوط می‌شود. بسیاری از سدهای ساخته‌شده در کشور به‌جای تأمین آب شرب، در بخش‌های کشاورزی و صنعتی به کار می‌روند. در واقع هدف سدسازی‌های بی‌رویه نه تامین آب شرب برای مردم، بلکه توسعه ناپایدار در استان‌هایی بوده که منابع آبی کافی نداشته‌اند.
ساختار سلسله‌مراتبی مدیریت آب زمینه ناکارآمدی را فراهم کرده است. تمرکز بر پروژه‌های زودبازده، بدون توجه به پایداری منابع، موجب تضعیف مدیریت منابع آب شده است. بحران آب شرب در ایران سال‌هاست که در بسیاری از استان‌ها به یک معضل جدی تبدیل شده است. قطعی مکرر آب، افت فشار و جیره‌بندی آب در مناطق مختلف کشور، به‌ویژه در استان‌هایی با اقلیم خشک و نیمه‌خشک، مشکلات متعددی را برای شهروندان ایجاد کرده است. با این حال، در همین استان‌هایی که مردم با کمبود شدید آب مواجه هستند، کشاورزی یا صنایع آب‌بر همچون فولاد و پتروشیمی توسعه پیدا کرده‌اند؛ تصمیمی که به‌وضوح نشان‌دهنده ضعف در برنامه‌ریزی منابع آب کشور است.
با تشدید بحران آب، وزیر نیرو بر طرح‌های انتقال آب مانور می‌دهد، راهکاری که خود می‌تواند بحران را عمیق‌تر کند، چراکه انتقال آب نه‌تنها هزینه‌های هنگفتی دارد، بلکه می‌تواند تعادل اکولوژیکی را برهم زند و مشکلات زیست‌محیطی جدی ایجاد کند. چنین پروژه‌هایی نه‌تنها راه‌حل پایدار نیستند، بلکه می‌توانند به اختلافات منطقه‌ای و تشدید بحران منجر شوند.
وزیر نیرو در حالی اولویت اول وزارت نیرو را موضوع مصرف می‌داند که بسیاری از کارشناسان بر مشکل مدیریت، حکم‌رانی و هدف‌گذاری‌های نادرست در زمینه آب تاکید دارند. موضوعاتی که نه به دلیل مصرف بی‌رویه، بلکه به دلیل حکم‌رانی نادرست منابع موجود رقم خورده است.
بحران آب اکنون به مرحله‌ای رسیده که دیگر امکان قطع آب برخی استان‌ها برای تامین نیاز کلان‌شهرها وجود ندارد. این مسئله خطر جیره‌بندی آب در شهرهای بزرگ را افزایش داده است؛ در واقع خطر بحران جیره‌بندی سراسری آب مشابه آن چه در زمینه برق و گاز اتفاق افتاده، وجود دارد. اگر در زمینه حکم‌رانی آبی، تغییرات جدی در کشور صورت نگیرد، پیامدهای این بحران شامل کاهش دسترسی به آب شرب، افزایش تنش‌های اجتماعی و مهاجرت‌های اجباری و تخریب جبران‌ناپذیر محیط‌زیست گریبان‌گیر بسیاری از مردم می‌شود.
