
شادی رنگباخته، پسزمینه حال و هوای نوروزی
یک جامعهشناس میگوید: «مشکلات اقتصادی اولین عارضهای که در انسان ایجاد میکند ناامیدی است و امید باعث شادی در انسان میشود. امید منشأ شادی است. هر چقدر امید در انسان کمتر باشد آن انسان شادی کمتری دارد یعنی ما هر چقدر مشکلات اقتصادی بیشتری داشته باشیم و ناامیدتر باشیم کمتر شاد هستیم. مشکلات اقتصادی و فقر هم به این صورت است که هر چه بیشتر میگذرد با تحقیر همراه است. این تحقیر یعنی ناامیدی و دلشکستگی که در مقابل شادی است.»
به گزارش گروه شهرنوشت «توسعه ایرانی» نو شدن روزگار به گذر زمان نیست. میشود سال تازه شود، اما روزگار نه. میشود باغ و بوستان به گل و سبزه آراسته شود، اما رنگ رخسار یک جامعه همچنان زردتر از همیشه بماند. این روزها که بازار شب عید؛ شلوغ است اما درعینحال راکد. مردمی را میبینیم که به بازار میروند اما توانی برای خرید ندارند. این روزها در چهره شهر جای شادی برای آمدن عید و فرارسیدن نوروز خالی ست. شادی که در پس امید میآید و این روزها با این گرانی و افزایش قیمت امیدی باقی نمیماند که شادی را با خود به همراه بیاورد.
یک جامعهشناس: سال به سال به تعداد افراد قشر محروم جامعه که من از نظر سیاسی به آنها قشر رهاشده میگویم افزوده میشود و شاهد هستیم که مردم از شادی فاصله گرفته و خشونتها هر روز در جامعه بیشتر شکل میگیرد خیلی از این خشونتها در داخل خانوادهها وجود دارد
این روزها که به شب عید نزدیک میشویم، مشاهده میکنیم که مردم مانند سالهای گذشته شاد نیستند و جامعه عاری از جنب و جوش شبهای عید است. آیا مشکلات اقتصادی که این روزها گریبانگیر جامعه شده میتواند در کاهش شادی جمعی در جامعه موثر باشد؟
این پرسش را با میرمحمود حریرچی، جامعهشناس، در میان گذاشتیم.
مسئله اقتصادی تاثیر مستقیم بر شادی ندارد
حریرچی، در گفت و گو با «توسعه ایرانی» تصریح کرد: در کشور ما کلا شادی را به رسمیت نشناختهاند. در حالی که شادی اصلی است که میان مردم همبستگی ایجاد میکند و مردم حال و هوای دیگری پیدا میکنند که میتوانند پیش بروند. مسئله اقتصادی هم تاثیر خود را به شکل خیلی خیلی منفی گذاشته است. البته مسئله اقتصادی تاثیر مستقیم بر شادی ندارد.
میرمحمود حریرچی در گفتوگو با «توسعه ایرانی»: شادی یک نیاز اساسی در انسان است اما وقتی افراد به اشکال مختلف از جمله اقتصادی ناامید میشوند این شادی که یک امر درونی است و انسان آن را بروز میدهد کاهش پیدا میکند
مشکلات اقتصادی ایجاد ناامیدی میکند
این جامعهشناس ادامه داد: مشکلات اقتصادی اولین عارضهای که در انسان ایجاد میکند ناامیدی است و امید باعث شادی در انسان میشود. امید منشأ شادی است. هر چقدر امید در انسان کمتر باشد آن انسان شادی کمتری دارد یعنی ما هر چقدر مشکلات اقتصادی بیشتری داشته باشیم و ناامیدتر باشیم کمتر شاد هستیم. مشکلات اقتصادی و فقر هم به این صورت است که هر چه بیشتر میگذرد با تحقیر همراه است. این تحقیر یعنی ناامیدی و دلشکستگی که در مقابل شادی است.
وی تصریح کرد: شادی یک نیاز اساسی در انسان است اما وقتی افراد به اشکال مختلف از جمله اقتصادی ناامید میشوند این شادی که یک امر درونی است و انسان آن را بروز میدهد کاهش پیدا میکند. الان موضوع دستمزد کارگران است و برای سال بعد ۴۵ درصد دستمزد را افزایش دادهاند اما در کشوری که حداقل معیشت برای یک خانواده سه نفره 30 میلیون تومان است حقوق و دستمزد حدود ۱۰ تا ۱۳ میلیون است. الان وقتی یک کارگر که تامین و امنیت شغلی ندارد این خبر افزایش دستمزد را میشنود چه حسی پیدا میکند کارگری که هیچ تامین شغلی ندارد، از بیمه مناسب بیبهره است، در سال آینده با این تورم وحشتناک که در حال پیشروی است و با این قیمتها که در بازار و حتی در فضای مجازی میبینیم که پسته را دانهای برای فروش گذاشتهاند، با این حداقل دستمزد چه بار روانی را احساس میکند. قطعا احساس حقارت خواهد داشت.
حریرچی گفت: اگر جامعهای در جهت توسعه پیش برود و دولت به فکر مردم باشد؛ درست است که فقر ریشهکن نمیشود اما در این مسیر با اقدامات و حمایتهای اجتماعی که به عنوان حقوق شهروندی شناخته میشود، فرد در مسیر رو به جلو حرکت میکند و تحمل شرایط برایش راحتتر میشود؛ اما وقتی مردم زندگی آقازادهها را با زندگی خودشان در جامعه مقایسه میکنند که درست در مقابل مردم هستند، درگیر فقر همراه با حس تحقیر میشوند. یعنی وقتی نمیتوانند کار مناسب داشته باشند یا حقوق مناسب برای کاری که انجام میدهند دریافت کنند و مجبور به انجام کارهای کاذب از جمله دستفروشی و مسافرکشی میشوند دچار این حس تحقیر میشوند. البته در بخشهایی از جامعه که افراد تحصیلات کمتر و شرایط سختتری دارند ممکن است به بزهکاری و سرقت منجر شود. وی ادامه داد: متاسفانه سال به سال هم به افراد قشر محروم جامعه که من از نظر سیاسی به آنها قشر رهاشده میگویم افزوده میشود و شاهد هستیم که مردم از شادی فاصله میگیرند و خشونتها هر روز در جامعه گسترش بیشتری مییابد بسیاری از این خشونتها در داخل خانوادهها وجود دارد.
این جامعهشناس گفت: متاسفانه جامعه هر روز بیشتر درگیر مشکلات اقتصادی و معیشتی و... است و افراد ناامید شده و حس حقارت نیز دارند بنابراین وقتی نزدیک نوروز میشود و مردم امسال خودشان را با سال قبل مقایسه میکنند میبینند که در سال گذشته چقدر میتوانستند مایحتاج خود را در شب عید تهیه کنند و امسال چقدر میتوانند از عهده مخارج برآیند. میبینند که هر روز دریغ از دیروز است بهجای اینکه سال به سال دریغ از پارسال باشد.
مشکلات اقتصادی اولین عارضهای که در انسان ایجاد میکند ناامیدی است و امید باعث شادی در انسان میشود. امید منشأ شادی است. هر چقدر امید در انسان کمتر باشد آن انسان شادی کمتری دارد یعنی ما هر چقدر مشکلات اقتصادی بیشتری داشته باشیم و ناامیدتر باشیم کمتر شاد هستیم. مشکلات اقتصادی و فقر هم به این صورت است که هر چه بیشتر میگذرد با تحقیر همراه است. این تحقیر یعنی ناامیدی و دلشکستگی که در مقابل شادی است
وی ادامه داد: یعنی وضعیتی پیش آمده است که در مواجهه با قیمتها شوکه میشویم یا وقتی فرد مجبور است در تهران تا ۷۰ درصد درآمد خود را برای اجارهبها بپردازد و اجاره بها در کلانشهرها آنقدر بالا رفته است که اکثر خانوادهها مجبورند از مناطق مرکزی به مناطق جنوبی شهر که محرومتر است و آسیبها بیشتر بروز پیدا میکند نقل مکان کنند؛ اما در مقابل فقط ۹۰۰ هزار تومان حق مسکن برای یک کارگر در نظر گرفته میشود و این در مقابل اجارهای که مجبور است پرداخت کند هیچ رقمی نیست؛ اینها همه باعث ناامیدی در مردم شده و ناامیدی باعث از بین رفتن شادی میشود چراکه انتهای این تونل را روشن نمیبینند یعنی ممکن است که ما در تونلی باشیم اما اگر در انتهای آن نور ببینیم این نور امیدی در دل فرد و باعث میشود تا انتهای تونل پیش برود اما وقتی در تونلی تاریک خود را گرفتار میبیند هیچ امیدی نخواهد داشت و این موضوعات باعث بروز خشونت به جای شادی در جامعه میشود.