
دانش آموزان و معلمان در این مدارس تهدید میشوند
به نظر میرسد این روزها ابتکار و نوآوری بیش از هر زمان دیگری سرعت گرفته است و این واقعیت در هیچ جا مثل مدارس بهوضوح دیده نمیشود. روزهایی که پروژکتورهای بزرگ و رایانههای سنگین و جاگیر برای آموزش استفاده میشدند به سر آمدهاند. حالا مدت زیادی است که تبلت، تخته هوشمند و اپلیکیشنهای تعاملی جای آنهارا گرفتهاند. با همه اینها، همانطور که دیگر مانند گذشته تلویزیونهای مکعبی بزرگ را روی پایههای چرخدار به کلاسها نمیآورند، فناوریهای دیجیتالی و هوشمندی که امروز بهعنوان ابزار آموزش در مدارس استفاده میشوند نیز روزی قدیمی و از رده خارج خواهند شد.
هوش مصنوعی، واقعیت مجازی و فناوری پوشیدنی و امثال اینها هر سال پیشرفت میکنند. با این اوصاف، باید ببینیم آینده چهچیزی برای فرزندان ما کنار گذاشته است. راهی وجود ندارد که بهطور دقیق بدانیم چهچیزی در انتظار است اما برخی از فناوریها در حال به صف شدن هستند تا در آینده صحنه آموزش را در استیلای خود بگیرند.
واسطهای مغز ـ رایانه
عبارت واسط مغز ـ رایانه رعبآور بهنظر میرسد اما از این فناوری غیرتهاجمی کارهای حیرتانگیزی بر میآید و بسیاری از امور را در دنیا امکانپذیر کرده است. به آنهایی که به هر دلیلی توانایی صحبت کردن را از دست دادهاند صدای دوباره دادهاست و به افرادی که قادر نیستند دستهایشان را تکان دهند کمک کردهاست تا فعالیتهایی را انجام دهند که خودشان نیز باورشان نمیشود؛ مثل شطرنج بازی کردن. واسطهای مغز ـ رایانه بیشازپیش فشرده میشوند و بهزودی راه خود را به فناوری پوشیدنی باز میکنند.
اینها نمونههایی از قابلیتهای وسایل پوشیدنی هستند و عملکردشان بدینگونه است که امواج مغزی را تبدیل به سیگنالهایی میکنند که رایانه یا یک وسیله مکانیکی قادر به خوانش و تعبیر کردنشان است.
بعضی از وسایل پوشیدنی ایمپلنت هستند و در نقطهای از بدن متصل (درون کاشت) میشوند. بدین ترتیب، دسترسی بهتر به مغز را ممکن میکنند. بسیاری از انواع جدیدتر آنها نیز غیرتهاجمی هستند.
البته این وسایل لزوماً نباید کاربردهای بسیار بزرگی مثل دادن بازگرداندن صدا به افراد را انجام دهند. بسیاری از رابطهای مغز ـ رایانه کاربردهای سادهتری دارند و بهرهوری را بالا میبرند. برای مثال، در حال حاضر وسایل پوشیدنی مثل هدفون و هدستهای کوچک که نقش واسطهای مغز ـ رایانه را دارند نوسانات بهرهوری فرد را در طول روز دنبال میکنند تا تعیین کنند در چه موقع از روز بهتری کارایی را دارد.
این نوع فناوری به مدارس معرفی شدهاست تا به دانشآموزان کمک کند در بهترین وضعیت تحصیلی خود قرار گیرند. معلمها میتوانند بفهمند دانشآموزان کلاس چه زمانی به استراحت نیاز دارند چه زمانی یک مسأله ریاضی خیلی به دانشآموزان فشار میآورد و چه زمانی تکلیفی که یک دانشآموز بهخصوص در حال انجام دادنش است اضطراب شدیدی به او وارد میکند.
تبادل مجازی دانشآموز
مفهوم تبادل مجازی دانشآموز نسبتاً ساده است اما نتیجه بسیار بزرگی دارد. هدف از تبادل جفت جفت دانشآموزان از کشورهای مختلف، افزایش مهارتهای ارتباطی آنها شناخت فرهنگهای دیگر و ارتقاء مهارتهای زبانی است. سیستمهای تبادل مجازی هزینهها را کاهش میدهند و به تعداد دانشآموزانی که تمایل دارند فرهنگهای دیگر را تجربه کنند میافزایند.
این رویکرد طی دوران شیوع پاندمی کووید-۱۹ طرفداران زیادی پیدا کرد اما بسیاری از مدارس پس از قطع زنجیره بیماری و عادی شدن شرایط همچنان آن را ادامه میدهند.
این سیستم ضمن اینکه کم هزینهتر و راحتتر از برنامههای تبادل دانشآموز بهصورت غیرمجازی است، امکان آشنایی با فرهنگهای دیگر کشورها و کسب تجربههای تازه را به دانشآموزان میدهد. میتواند شامل دو معلم از دو کشور مختلف باشد که با مشارکت یکدیگر یک برنامهی تحصیلی را برای یک دوره تحصیلی طراحی و برنامهریزی میکنند؛ فعالیتهایی مثل بحثهای گروهی، موقعیتهای ایفای نقش و تکالیفی که بهواسطه آنها اطلاعات و مهارتهای افراد از دو کشور گردهم میآیند.
این طرحها اغلب یک سال کامل تحصیلی طول میکشند اما برنامههای تبادل مجازی با مدت کوتاهتر نیز همچنان رواج پیدا میکنند که هر از چندگاهی در آنها کلاس برگزار میشود و بیشتر برای باز کردن افق اندیشهها و دانستهها و تجارب دانشآموزان تنظیم شدهاند.
هرچه فناوری ارتقاء و توسعه بیشتری پیدا میکند این تبادلات مجازی هوشمندتر میشوند. در نتیجه، تعاملات هرچه بیشتر واقعگرایانه را میسر میکنند. بهعنوان مثال، برخی از شرکتها روی ساخت اطاقکهایی کار میکنند که در آنها افراد میتوانند تماسهای تصویری واقعگرایانه تری بگیرند؛ بهطوریکه گویی در همان اتاق یا دفتر فرد مخاطب خود هستند.
واقعیت مجازی نیز میتواند به دانشآموزان کمک کند تا خود را بهطور کامل در کلاسهای مجازی که کیلومترها دورتر از آنها برگزار میشوند غوطهور کنند. برنامههای تبادل مجازی دانشآموز در حال حاضر پابرجا هستند اما نحوه برگزاری آنها در آینده ممکن است بسیار متفاوت از امروز باشد.