85 هزار میلیارد تومان از وام‌های این بانک در جیب خودی‌ها/ چرا به مردم وام نمی رسد؟

 بانک مرکزی به تازگی آخرین گزارش خود از وضعیت تسهیلات و تعهدات اشخاص مرتبط بانک‌ها را تا پایان سال ۱۴۰۳ منتشر کرد. این گزارش که در راستای اجرای قانون بودجه ۱۴۰۲ و به‌روزرسانی‌های فصلی تهیه شده، حاکی از آن است که مانده تسهیلات پرداختی 22 بانک و موسسه اعتباری غیربانکی به اشخاص مرتبط، به حدود 339 هزار میلیارد تومان رسیده است.

مقایسه این رقم با آمار مانده تسهیلات پرداختی بانک‌ها به اشخاص مرتبط در پایان سال 1402 از رشد 49 هزار میلیارد تومانی، معادل 16.8 درصدی آن در طول سال 1403 حکایت دارد.

لازم به ذکر است بانک‌های ایران و ونزوئلا، سرمایه، مسکن و پست بانک ایران لحظه نگارش این متن آمار وام اشخاص مرتبط با خود را منتشر نکرده‌اند. بانک توسعه تعاون نیز اعلام کرده که فاقد تسهیلات وتعهدات اشخاص مرتبط بالای 100 میلیارد تومان است.

بانک آینده، همچنان در صدر ریخت‌وپاش برای خودی‌ها

آمارهای منتشر شده از سوی بانک مرکزی نشان می‌دهند در صدر جدول وام‌دهندگان به خودی‌ها، همچنان بانک آینده قرار دارد؛ طوری که این بانک با ۸۵ هزار و 5۶۴ میلیارد تومان مانده تسهیلات پرداختی به اشخاص مرتبط، با اختلافی فاحش از سایر بانک‌ها پیشی گرفته و 25 درصد از کل رقم مانده تسهیلات اشخاص مرتبط بانک‌ها را تشکیل می‌دهد.

بررسی دقیق‌تر آمار تسهیلات و تعهدات اشخاص بانک آینده نیز حاکی از آن است که بیش از 56 هزار میلیارد تومان از رقم مانده تسهیلات پرداختی بانک آینده به اشخاص مرتبط، به شرکت توسعه بین الملل ایران مال، مالک شرکت ایران مال اختصاص یافته است؛ به عبارت دیگر، حدود 66 درصد از کل‌های وام‌هایی که بانک آینده به خودی‌های پرداخت کرده، صرف ابرپروژه ایران‌مال شده است.

55 درصد از کل مانده تسهیلات اشخاص مرتبط در اختیار 3 بانک

پس از بانک آینده، بانک شهر با بیش از ۶۸ هزار میلیارد تومان و بانک گردشگری با 32 هزار و 596 میلیارد تومان مانده وام اشخاص مرتبط، در جایگاه‌های دوم و سوم قرار دارند. گفتنی است بانک‌های شهر و گردشگری به همراه بانک آینده، در مجموع حدود 55 درصد از کل مانده تسهیلات را به خود اختصاص داده‌اند.

کدام بانک‌ها کمترین رقم وام اشخاص مرتبط را ثبت کردند؟

افزون بر بانک توسعه تعاون که اعلام کرده فاقد وام اشخاص مرتبط است، سه بانک خاورمیانه، صنعت و معدن، سپه و توسعه کمترین رقم مانده تسهیلات پرداختی به خودی‌ها را در سال 1403 ثبت کردند. طوری که این رقم برای بانک خاورمیانه 395 میلیارد تومان، بانک صنعت و معدن 399 میلیارد تومان، بانک سپه 592 میلیارد تومان و بانک توسعه صادرات 952 میلیارد تومان ثبت شده است.

اشخاص مرتبط با بانک‌ها چه کسانی هستند؟

مطابق آیین‌نامه تسهیلات و اشخاص مرتبط مصوب سال 1389 افراد حقیقی و حقوقی که به‌ واسطه مالکیت، مدیریت یا نظارت بتوانند به طور مستقیم یا غیرمستقیم بر تصمیم‌گیری‌های بانک یا موسسه اعتباری، اعمال کنترل کنند یا نفوذ قابل توجهی داشته باشند؛ به طوری که بانک را به منبع تامین مالی ترجیحی خود تبدیل کنند، اشخاص مرتبط با بانک‌ها شناخته می‌شوند.

افزون بر آن مدیران بانک‌ها، حسابرس مستقل و بازرس قانونی، سهامداران حقیقی بالای یک درصد و بستگان درجه اول تا سوم آنها نیز اشخاص مرتبط به بانک به شمار می‌روند. به علاوه، آن اشخاص حقوقی مربوط به بانک نیز در ذیل اشخاص مرتبط قرار می‌گیرند.